کلید مینیاتوری (فیوز مینیاتوری)

کلید مینیاتوری از انواع کلیدهای کاربردی در مدارهای الکتریکی می باشند که به منظور قطع جریان برق مورد استفاده قرار می گیرند. این کلیدها امروزه جزو رایج ترین کلیدهای مورد استفاده در تابلو برق ها بوده که از مزایای فوق العاده ای برخوردارند. با توجه به این موضوع پیش از خرید انواع کلیدهای مینیاتوری بهتر است در ابتدا آن ها را به طور کامل بشناسید. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با هر آنچه باید در رابطه با کلیدهای مینیاتوری بدانید، به طور کامل آشنا کنیم.

کلید مینیاتوری یا MCB از جمله کلیدهای الکترومکانیکی خودکار هستند که بعد از قطع شدن، مجدد به مدار باز می گردند. این کلیدها می توانند از مصرف کننده در مقابل جریان بار اضافی و خطای اتصال کوتاه به خوبی محفاظت نمایند. نکته قابل توجه این است که کلید مینیاتوری قابل تنظیم نیست و به صورت حرارتی و مغناطیسی عمل می کند.

اگر می خواهید بدانید ترمز الکتروموتور چیست می توانید به سایت پارتاک صنعت مراجعه کنید.

کلید مینیاتوری به عنوان یک کلید الکتریکی شناخته می‌شود. این محصول به صورت خودکار عمل می‌کند و به منظور حفاظت از مدارهای الکتریکی ولتاژ پایین در برابر آسیب‌های ناشی از اضافه بار و یا اتصال کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالت معمول این نوع کلیدها را تا جریان ۱۲۵ آمپر درجه بندی کرده و می‌توانند آن‌ها را در انواع حرارتی و یا مغناطیسی حرارتی طراحی و تولید کنند. به بیان دیگر این کلیدها غیر قابل تنظیم بوده و امکان عملکرد آن‌ها به صورت مغناطیسی و حرارتی وجود دارد. به این نوع کلیدها کلید خودکار مینیاتوری نیز گفته می‌شود. آن هم به این دلیل است که قادر به قطع مدار به صورت کاملا اتوماتیک بوده و می‌توانند پس از انجام این فرایند به حالت آماده به کار بازگردند. از کلید مینیاتوری تکفاز در تابلو برق ساختمان و یا مجتمع‌های اداری و سازمانی استفاده کرده و کلید مینیاتوری سه فاز را در صنایع به کار می‌برند.

 لازم به ذکر است که این محصولات در زبان لاتین به شکل Miniature Circuit Breaker خود را نشان می‌دهند و به اختصار به آن­ها MCB گفته می‌شود.

کلیدهای خودکار مینیاتوری را می‌توان بر اساس ویژگی‌های مختلف در دسته‌بندی‌های متنوعی جای داد و در تیپ‌های گوناگونی گروه‌ بندی کرد. هر کدام از این تیپ‌ها از ویژگی‌های مخصوص به خود برخوردار شده و موارد کاربرد ویژه‌ای هم دارند.

برای نمونه کلید خودکار مینیاتوری تیپ B از محدوده جریان قطع ۳ تا ۵ برابری جریان نامی پشتیبانی می‌کند و مدت زمان عملکرد آن ۴ صدم تا ۱۳ ثانیه است. در حالی که کلید تیپ C و یا کلید کندکار دارای محدوده قطع جریان ۵ تا ۱۰ برابر جریان اسمی است و با مدت زمان پاسخگویی چهارصدم تا ۵ ثانیه شناسایی می‌شود.

کلیدهای تیپ D را می‌توانید با محدوده قطع جریان ۱۰ تا ۲۰ برابری مورد شناسایی قرار دهید. این مدل مدت زمان پاسخ دهی میان چهار صدم تا ۳ ثانیه دارد. در حالی که کلید خودکار مینیاتوری تیپ K قادر به کار کردن در محدوده ۸ تا ۱۰ برابری جریان اسمی بوده و مدت زمان عملکرد آن نیز کمتر از ۱/۰ ثانیه است.

کلیدهای تیپ Z حساس‌ترین مدل بوده و قادر به پوشش دهی محدوده ۲ تا ۳ برابری جریان نامی هستند. مدت زمان پاسخ این نمونه نیز از ۱/۰ ثانیه کمتر است.

انواع کلید مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری با توجه به محدوده قطع جریان و همچنین تیپ کلیدها به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. بنابراین پیش از خرید کلید مینیاتوری در ابتدا نیاز است تا انواع آن ها را به خوبی بشناسید و مناسب ترین آن ها را انتخاب کنید. به طور کلی کلید مینیاتوری با توجه به محدوده قطع جریان به انواع زیر دسته بندی می شوند.

• کلیدهای تیپ B: (تندکار)

از انواع کلید مینیاتوری می توان به این تیپ از کلیدهای تندکار اشاره داشت که در تشخیص اضافه باز سرعت بسیار بالایی دارد. به طور کلی این کلید می تواند جریان اضافه بار را به صورت لحظه ای و با مقدار 3 الی 5 برابر بیشتر از جریان نامی، هنگام خروج قطع نماید. به طور کلی از این کلید در سیستم های TN، IT، تامین روشنایی و مصارف خانگی استفاده می گردد. به همین دلیل است که این کلیدها را تیپ روشنایی نیز معرفی می نمایند.

• کلید مینیاتوری تیپ C: (کندکار)

این کلیدهای مینیاتوری جزو کلیدهای کندکار بوده که در موتورهای القایی و به منظور راه اندازی جریان های کم مورد استفاده قرار می گیرند. پمپ های آب، کولرهای گازی و موتورهای کم توان از دیگر دستگاه هایی هستند که از این کلیدها استفاده می کنند. کلیدهای تیپ C می توانند جریان اضافه بار را با مقدار 5 الی 10 برابر بیشتر از جریان نامی، در لحظه خروج قطع نمایند. بهتر است بدانید که این کلیدها را با عنوان تیپ موتوری نیز معرفی می کنند.

• کلیدهای تیپ D: (خیلی کندکار)

کلیدهای تیپ D نیز از انواع کلید مینیاتوری هستند که می توانند جریان بار اضافی با مقدار 10 الی 20 برابر میزان جریان نامی را هنگام خروج قطع نمایند. از این تیپ کلیدها در دستگاه های X-Ray مورد استفاده در بیمارستان ها و ترانسفورماتورها استفاده می گردد. این کلید از محدوده قطع جریان بسیار بالاتری نسبت به دیگر تیپ ها برخوردار می باشد. به همین دلیل برای اطمینان از حفاظت مدار بهتر است از آن در مصارف خانگی استفاده نشود.

• کلید مینیاتوری تیپ K:

کلید مینیاتوری تیپ K یا تیپ قدرت برای حفاظت از انواع موتورها و مدارهای قدرت مورد استفاده قرار می گیرند. این کلیدها از حساسیت بسیار بالایی برخوردار می باشند. از طرفی می توانند جریان بار اضافی بیشتر از 8 تا 10 برابر جریان نامی را از مدار قطع کند. این کلیدها برای مدارهای سلفی و بارهایی که جریان هجومی بالایی دارند، انتخاب بسیار مناسبی می باشند.

• کلیدهای تیپ Z:

این کلیدها را می توان به عنوان حساس ترین کلیدهای مینیاتوری (تیپ حساس) معرفی نمود. این کلیدها می توانند جریان اضافی تا میزان 2 الی 3 برابر جریان نامی را به سرعت قطع کنند. از طرفی این کلیدها می توانند جریان نشتی بسیار ضعیف را متوجه شود. به همین دلیل است که از آن در بردهای الکتریکی و مدارهای PLC استفاده می گردد.

انواع  مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری را با توجه به نوع جریان برق آن ها نیز می توان به دو دسته AC و DC تقسیم بندی نمود. کلیدهای AC قطع جریان بسیار راحت تری دارند. با این وجود استفاده از آن ها در سیستم DC ممکن نیست.

کلاس حرارتی کلید مینیاتوری

بر اساس استاندارد IEC۶۰۸۹۸ (آزمون حفاظت در برابر گرما و شوک الکتریکی) کلید مینیاتوری تا 32 را در کلاس 3 و کلیدهای بالاتر را در کلاس 1 و 2 تولید می نمایند.

انواع کلید مینیاتوری تک فاز

کلیدهای مینیاتوری تک فاز به منظور کنترل جریان اتصال کوتاه و اضافه بار مورد استفاده قرار می گیرند. کلیدهای تک فاز شامل تک پل و 2 پل می شوند. کلیدهای تک پل یک ترمینال برای ورودی و خروجی دارند. در صورتی که دوپل دارای محافظت سیم فاز و نول بوده و امکان قطع نمودن مدار نول را نیز مهیا می کند.

دسته بندی انواع کلید مینیاتوری بر اساس تعداد پل

علاوه بر دسته‌بندی کلیدهای MCB بر اساس تیپ می‌توان آن‌ها را با توجه به تعداد پل و یا نوع کاربرد نیز دسته‌بندی کرد و در گروه‌های مختلفی جای داد. در این صورت به انواع کلیدهای مینیاتوری تک پل و یا SP، دو پل و یا DP، سه پل و یا TP، سه پل + نول و کلیدهای چهار پل و یا P۴ دسترسی خواهیم داشت.

همچنین می‌توان این محصولات را از نظر نوع کاربرد در دسته‌های کلید مینیاتوری تکفاز و کلید مینیاتوری سه فاز قرار داد. از کلید خودکار مینیاتوری تک فاز در مدارات تک فاز استفاده می‌کنند تا از آن در برابر جریان اضافه بار و جریان اتصال کوتاه حفاظت کنند. این تجهیزات خود انواع تک پل و دو پل دارند.

در حالی که کلید مینیاتوری سه فاز در انواع سه پل و چهار پل طراحی و تولید شده و در مدارهای سه فاز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. شما می‌توانید از کلیدهای مینیاتوری سه فاز در سیستم‌های مختلفی استفاده کرده و تجهیزاتی از قبیل موتورهای القایی و یا پمپ‌های سه فاز را راه اندازی نمایید.

این نوع کلیدها در کولرهای گازی و ماشین آلات صنعتی که نیاز به تغذیه سه فاز دارند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی و برای اینکه بتوانند از مدار در برابر اتصالات کوتاه و یا نشتی جریان در جریان‌های کم تا ۱۲۵ آمپر حفاظت کنند از کلیدهای خودکار مینیاتوری تک فاز و سه فاز استفاده می‌کنند.

انواع کلید مینیاتوری را با توجه به تعداد پل های ورودی و خروجی آن ها می توان به 5 نوع کلید دسته بندی نمود. این کلیدها عبارتند از:

• کلید مینیاتوری تک فاز یا SP
• کلید مینیاتوری دو فاز یا DP
• کلید مینیاتوری سه فاز یا TP
• کلیدهای چهار پل یا 4P
• کلیدهای سه پل + نول یا TPN=3PN

با مراجعه به سایت پارتاک صنعت می توانید در رابطه با مقایسه رله و کنتاکتور و فرق اینورتر و کانورتر بیشتر بدانید.

کاربرد کلید مینیاتوری

انواع کلید مینیاتوری را با توجه به تیپ و تعداد پل های آن ها می توان در کاربردهای متعددی مورد استفاده قرار داد. به طور کلی از مهم ترین حفاظت های ایجاد شده توسط این کلیدها می توان به موارد زیر اشاره داشت.

• استفاده در ورودی تابلو برق های خانگی
• مورد استفاده در سیستم های گرمایشی
• کاربرد جهت حفاظت از سیستم روشنایی ساختمان ها
• مورد استفاده به منظور حفاظت از مدار موتورهای الکتریکی
• قابل استفاده در قسمت انتهایی خطوط توزیع سیستم ولتاژهای ضعیف
• کاربردی جهت حفاظت از انواع قطعات نیمه هادی
• قابل استفاده به منظور حفاظت از مدارهای PLC
• قطع نمودن جریان های نشتی در مدار با کمک کلید حفاظت جان
• استفاده در مدارهای ترانسفورماتور الکتریکی
• کاربردی در ترانسفورماتور و مدار قدرت موتور صنعتی

عملکرد کلید مینیاتوری

انواع کلید مینیاتوری از نظر عملکرد به دو صورت عمل می کنند.

• الکترومغناطیسی: در این روش کلیدهای مینیاتوری برای تشخیص جریان اتصال کوتاه از سیم پیچ با قطر زیاد و تعداد دور کم استفاده می کنند.
• بی متال: این عملکرد به منظور تشخیص دادن جریان با بار اضافی می باشد.

عملکرد کلید مینیاتوری

قدرت قطع کلید مینیاتوری چقدر است؟

جریان در کلید مینیاتوری 2 تا 100 آمپر تعریف شده است. از طرفی این کلیدها در انواع مختلف طراحی و تولید شده اند که تا 16 کیلو آمپر قدرت قطع دارند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با الکتروموتور جی ام کو و قیمت شمارنده دیجیتال می توانید به سایت پارتاک صنعت مراجعه کنید.

قدرت قطع کلید مینیاتوری چقدر است؟

مزایای کلید مینیاتوری در مقایسه با فیوز

کلیدهای مینیاتوری در مقابل فیوزها از مزایای قابل توجهی برخوردارند که مهم ترین آن ها عبارتند از:

• فیوزها زمانی که پس از خطای مدار قطع می شوند، دیگر قابل استفاده نیستند. بنابراین باید فیوزها را پس از قطع جریان تعمیر و یا تعویض نمود. در صورتی که کلید مینیاتوری پس از قطع شدن مجدد قابل استفاده هستند.
• دقت در انواع کلید مینیاتوری بسیار بیشتر از انواع فیوزها می باشد.
• زمانی که کلید مینیاتوری در مدار استفاده می شود، پس از بروز مشکلاتی مانند اتصالی مدار، سایر قطعات دچار مشکل نمی شوند. در صورتی که با استفاده از فیوزها پس از اتصالی مدار، ممکن است دیگر تجهیزات آسیب ببینند و نیاز به نصب کلید دوپل باشد.
• کلید مینیاتوری به صورت همزمان عمل کنترل و حفاظت را انجام می دهند.
• جریان های نشتی بسیار کم توسط فیوزها قابل شناسایی نیستند. در صورتی که کلید مینیاتوری کوچک ترین نشتی جریان را نیز تشخیص داده و کنترل می کنند.
• هزینه اولیه ای که برای خرید انواع کلید مینیاتوری نیاز است به مراتب بیشتر از فیوزها می باشد. با این وجود باید توجه داشت که کلیدهای مینیاتوری از طول عمر بالاتری برخوردار می باشند و مقرون به صرفه تر هستند.

موارد کاربرد و مصارف کلیدهای MCB یا همان فیوز مینیاتوری

موارد کاربرد و مصارف کلیدهای MCB بسیار متنوع و متفاوت است. از این محصولات می‌توانند در مدارات فشار ضعیف و در انتهای لاین توزیع استفاده کنند و یا آن‌ها را به عنوان محافظ برای سیستم‌های روشنایی خانگی به کار گیرند. حفاظت از قطعات نیمه رسانا و استفاده‌های صنعتی از قبیل مدار قدرت و ترانسفورماتور از دیگر موارد مصرف و کاربردهای کلید خودکار مینیاتوری است.

در بسیاری از موارد این نوع کلیدها را به منظور حفاظت از مدار plc به کار می‌برند و یا آن‌ها را در ابتدای مسیر ورودی تابلوهای برق خانگی نصب می‌نمایند. این کلیدها گزینه‌ای بسیار مناسب و کاربردی برای محافظت از موتور هستند و به منظور قطع جریان نشتی مدار به همراه کلید محافظ جان به کار می‌روند.

ویژگی‌ها و مزایای استفاده از کلید خودکار مینیاتوری

در حال حاضر از انواع کلید خودکار مینیاتوری در شبکه‌های فشار ضعیف به جای فیوز استفاده می‌کنند. چراکه مزایایی نسبت به فیوز دارند. برای نمونه کلیدهای مینیاتوری قادر به خاموش کردن خودکار مدار الکتریکی در شرایط غیر عادی اضافه بار و خطا هستند و این شرایط را به خوبی و درستی تشخیص می‌دهند. به این دلیل که حساسیت بالایی نسبت به تغییر جریان دارند.

دومین مزیت کلید خودکار مینیاتوری نسبت به فیوز این است که در هنگام بروز مشکل دکمه قطع عملکرد این محصولات در موقعیت OFF واقع می‌شود. پس می‌توانید به ساده‌ترین شکل ممکن نقطه آسیب دیده و یا معیوب را در مدار شناسایی کنید. مزیت دیگر استفاده از کلید MCB در مدار به جای فیوز بازیابی سریع منبع تغذیه است. این کار با استفاده از فیوز امکان‌پذیر نخواهد بود.

با استفاده از کلید MCB ایمنی بالاتری حاصل خواهد شد و یا می‌توانید آن‌ها را از راه دور تحت کنترل و مراقبت قرار دهید. یکی از مهم‌ترین موارد اختلاف فیوزها با کلیدهای مینیاتوری mcb این است که فیوز یک بار مصرف بوده و پس از قطع مدار باید تعویض شود. این ابزارها به صورت مجدد به چرخه کار باز نمی‌گردند.

در حالی که کلیدهای MCB از امکان قطع شدن در زیر بار برخوردار شده و قادرند به شکل خودکار و دستی مدار را قطع نمایند. پس از قطع کردن مدار نیز می‌توانند به صورت مجدد آماده به کار شوند و بارها و بارها این فرایند را تکرار کنند.

نکات لازم پیش از خرید و انتخاب کلید مینیاتوری مناسب

همان‌طور که اشاره شد کلیدهای خودکار مینیاتوری در انواع و اقسام مختلفی طراحی و ساخته شده و در بازار وجود دارند. پس پیش از خرید و آگاهی از قیمت کلید مینیاتوری باید به نکات و موارد دیگری هم توجه داشته باشید که یکی از مهمترین این موارد نوع کاربردهای مد نظر شما و نوع حفاظت مورد نیازتان است.

بهتر است کلیدی را برای خرید در نظر بگیرید که قادر به قطع تمامی جریان‌های ناخواسته بوده و می‌تواند حفاظت کاملی را برای سیستم مد نظرتان فراهم کند. در غیر این صورت خسارات فراوانی به تجهیزات خود وارد خواهید ساخت و یا امکان خسارت دیدگی مدار و انسان‌ها وجود دارد.

نکته دیگر قیمت کلید مینیاتوری است که یک نرخ ثابت نبوده و بر اساس عواملی از قبیل شرکت سازنده و برند، سری ساخت، تیپ، حداکثر جریان نامی قابل تحمل و…. تغییر و تحولاتی را تجربه می‌کند.