کلید مینیاتوری به عنوان یک کلید الکتریکی شناخته می‌شود. این محصول به صورت خودکار عمل می‌کند و به منظور حفاظت از مدارهای الکتریکی ولتاژ پایین در برابر آسیب‌های ناشی از اضافه بار و یا اتصال کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالت معمول این نوع کلیدها را تا جریان ۱۲۵ آمپر درجه بندی کرده و می‌توانند آنها را در انواع حرارتی و یا مغناطیسی حرارتی طراحی و تولید کنند. به بیان دیگر این کلیدها غیر قابل تنظیم بوده و امکان عملکرد آنها به صورت مغناطیسی و حرارتی وجود دارد. به این نوع کلیدها کلید خودکار مینیاتوری نیز گفته می‌شود. آن هم به این دلیل است که قادر به قطع مدار به صورت کاملا اتوماتیک بوده و می‌توانند پس از انجام این فرایند به حالت آماده به کار بازگردند. از کلید مینیاتوری تکفاز در تابلو برق ساختمان و یا مجتمع‌های اداری و سازمانی استفاده کرده و کلید مینیاتوری سه فاز را در صنایع به کار می‌برند.
در این مقاله به ارائه مطالبی درباره این محصولات خواهیم پرداخت و نکات خرید کلید مینیاتوری و قیمت این محصولات را مرور و بررسی خواهیم کرد. پس اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما همراه باشید.
کلید مینیاتوری( MCB ) چیست ؟
افرادی که تمایل به خرید کلید مینیاتوری دارند باید پیش از هر اقدامی با این محصولات به خوبی آشنا شده و انواع آنها را بشناسند. لازم به ذکر است که این محصولات در زبان لاتین به شکل Miniature Circuit Breaker خود را نشان می‌دهند و به اختصار به آنها MCB گفته می‌شود.
کلیدهای خودکار مینیاتوری را می‌توان بر اساس ویژگی‌های مختلف در دسته‌بندی‌های متنوعی جای داد و در تیپ‌های گوناگونی گروه بندی کرد. هر کدام از این تیپ‌ها از ویژگی‌های مخصوص به خود برخوردار شده و موارد کاربرد ویژه‌ای هم دارند.
برای نمونه کلید خودکار مینیاتوری تیپ B از محدوده جریان قطع ۳ تا ۵ برابری جریان نامی پشتیبانی می‌کند و مدت زمان عملکرد آن ۴ صدم تا ۱۳ ثانیه است. در حالی که کلید تیپ C و یا کلید کندکار دارای محدوده قطع جریان ۵ تا ۱۰ برابر جریان اسمی است و با مدت زمان پاسخگویی چهارصدم تا ۵ ثانیه شناسایی می‌شود.
کلیدهای تیپ D را می‌توانید با محدوده قطع جریان ۱۰ تا ۲۰ برابری مورد شناسایی قرار دهید. این مدل مدت زمان پاسخ دهی میان چهار صدم تا ۳ ثانیه دارد. در حالی که کلید خودکار مینیاتوری تیپ K قادر به کار کردن در محدوده ۸ تا ۱۰ برابری جریان اسمی بوده و مدت زمان عملکرد آن نیز کمتر از ۱/۰ ثانیه است.
کلیدهای تیپ Z حساس‌ترین مدل بوده و قادر به پوشش دهی محدوده ۲ تا ۳ برابری جریان نامی هستند. مدت زمان پاسخ این نمونه نیز از ۱/۰ ثانیه کمتر است.
انواع کلیدهای مینیاتوری بر اساس تعداد پل و نوع کاربرد
علاوه بر دسته‌بندی کلیدهای MCB بر اساس تیپ می‌توان آنها را با توجه به تعداد پل و یا نوع کاربرد نیز دسته‌بندی کرد و در گروه‌های مختلفی جای داد. در این صورت به انواع کلیدهای مینیاتوری تک پل و یا SP، دو پل و یا DP، سه پل و یا TP، سه پل + نول و کلیدهای چهار پل و یا P۴ دسترسی خواهیم داشت.
همچنین می‌توان این محصولات را از نظر نوع کاربرد در دسته‌های کلید مینیاتوری تکفاز و کلید مینیاتوری سه فاز قرار داد. از کلید خودکار مینیاتوری تک فاز در مدارات تک فاز استفاده می‌کنند تا از آن در برابر جریان اضافه بار و جریان اتصال کوتاه حفاظت کنند. این تجهیزات خود انواع تک پل و دو پل دارند.
در حالی که کلید مینیاتوری سه فاز در انواع سه پل و چهار پل طراحی و تولید شده و در مدارهای سه فاز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. شما می‌توانید از کلیدهای مینیاتوری سه فاز در سیستم‌های مختلفی استفاده کرده و تجهیزاتی از قبیل موتورهای القایی و یا پمپ‌های سه فاز را راه اندازی نمایید.
این نوع کلیدها در کولرهای گازی و ماشین آلات صنعتی که نیاز به تغذیه سه فاز دارند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی و برای اینکه بتوانند از مدار در برابر اتصالات کوتاه و یا نشتی جریان در جریان‌های کم تا ۱۲۵ آمپر حفاظت کنند از کلیدهای خودکار مینیاتوری تک فاز و سه فاز استفاده می‌کنند.
موارد کاربرد و مصارف کلیدهای MCB یا همان فیوز مینیاتوری
موارد کاربرد و مصارف کلیدهای MCB بسیار متنوع و متفاوت است. از این محصولات می‌توانند در مدارات فشار ضعیف و در انتهای لاین توزیع استفاده کنند و یا آنها را به عنوان محافظ برای سیستم‌های روشنایی خانگی به کار گیرند. حفاظت از قطعات نیمه رسانا و استفاده‌های صنعتی از قبیل مدار قدرت و ترانسفورماتور از دیگر موارد مصرف و کاربردهای کلید خودکار مینیاتوری است.
در بسیاری از موارد این نوع کلیدها را به منظور حفاظت از مدار plc به کار می‌برند و یا آنها را در ابتدای مسیر ورودی تابلوهای برق خانگی نصب می‌نمایند. این کلیدها گزینه‌ای بسیار مناسب و کاربردی برای محافظت از موتور هستند و به منظور قطع جریان نشتی مدار به همراه کلید محافظ جان به کار می‌روند.
ویژگی‌ها و مزایای استفاده از کلید خودکار مینیاتوری
در حال حاضر از انواع کلید خودکار مینیاتوری در شبکه‌های فشار ضعیف به جای فیوز استفاده می‌کنند. چراکه مزایایی نسبت به فیوز دارند. برای نمونه کلیدهای مینیاتوری قادر به خاموش کردن خودکار مدار الکتریکی در شرایط غیر عادی اضافه بار و خطا هستند و این شرایط را به خوبی و درستی تشخیص می‌دهند. به این دلیل که حساسیت بالایی نسبت به تغییر جریان دارند.
دومین مزیت کلید خودکار مینیاتوری نسبت به فیوز این است که در هنگام بروز مشکل دکمه قطع عملکرد این محصولات در موقعیت OFF واقع می‌شود. پس می‌توانید به ساده‌ترین شکل ممکن نقطه آسیب دیده و یا معیوب را در مدار شناسایی کنید. مزیت دیگر استفاده از کلید MCB در مدار به جای فیوز بازیابی سریع منبع تغذیه است. این کار با استفاده از فیوز امکان‌پذیر نخواهد بود.
با استفاده از کلید MCB ایمنی بالاتری حاصل خواهد شد و یا می‌توانید آنها را از راه دور تحت کنترل و مراقبت قرار دهید. یکی از مهمترین موارد اختلاف فیوزها با کلیدهای مینیاتوری mcb این است که فیوز یک بار مصرف بوده و پس از قطع مدار باید تعویض شود. این ابزارها به صورت مجدد به چرخه کار باز نمی‌گردند.
در حالی که کلیدهای MCB از امکان قطع شدن در زیر بار برخوردار شده و قادرند به شکل خودکار و دستی مدار را قطع نمایند. پس از قطع کردن مدار نیز می‌توانند به صورت مجدد آماده به کار شوند و بارها و بارها این فرایند را تکرار کنند.
نکات لازم پیش از خرید و انتخاب کلید مینیاتوری مناسب
همان‌طور که اشاره شد کلیدهای خودکار مینیاتوری در انواع و اقسام مختلفی طراحی و ساخته شده و در بازار وجود دارند. پس پیش از خرید و آگاهی از قیمت کلید مینیاتوری باید به نکات و موارد دیگری هم توجه داشته باشید که یکی از مهمترین این موارد نوع کاربردهای مد نظر شما و نوع حفاظت مورد نیازتان است.
بهتر است کلیدی را برای خرید در نظر بگیرید که قادر به قطع تمامی جریان‌های ناخواسته بوده و می‌تواند حفاظت کاملی را برای سیستم مد نظرتان فراهم کند. در غیر این صورت خسارات فراوانی به تجهیزات خود وارد خواهید ساخت و یا امکان خسارت دیدگی مدار و انسان‌ها وجود دارد.
نکته دیگر قیمت کلید مینیاتوری است که یک نرخ ثابت نبوده و بر اساس عواملی از قبیل شرکت سازنده و برند، سری ساخت، تیپ، حداکثر جریان نامی قابل تحمل و…. تغییر و تحولاتی را تجربه می‌کند.