الکتروموتور یا موتورهای الکتریکی از کاربردی ترین تجهیزات مورد استفاده در صنایع مختلف هستند که منجر به حرکت ماشین آلات می شوند. امروزه از این موتورها در اکثر لوازم و تجهیزات استفاده می گردد. به همین دلیل بهتر است همه چیز درباره الکتروموتور را بدانید و آن را آگاهانه انتخاب نمایید. با توجه به این موضوع در ادامه شما را با همه چیز درباره الکتروموتور (کاربرد، اجزاء، انواع، اتصالات و …) آشنا خواهیم کرد.
همه چیز درباره الکتروموتور و انواع آن
الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟
موتور الکتریکی یک ماشین بسیار کاربردی می باشد که انرژی الکتریکی را به انرژی حرکتی تبدیل می نماید. الکتروموتورها به طور کلی دارای دو نوع دوار و خطی هستند که هر کدام در مصارف متفاوتی کاربرد دارند. از طرفی الکتروموتورها با توجه به ساختاری که دارند با دو نوع جریان متناوب AC و جریان مستقیم DC کار می کنند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با اینکه الکتروموتور چگونه کار می کند، می توانید با مشاوران پارتاک صنعت تماس بگیرید.
موارد کاربرد الکتروموتور
الکتروموتورها در مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین اگر قصد استفاده از موتورها و دینام های الکتریکی را دارید، بهتر است در ابتدا کاربرد آن ها را بشناسید. از مهم ترین کاربردهای الکتروموتورها می توان به موارد زیر اشاره داشت.
- کانوایر یا نوار نقاله
- ساخت لوازم برقی خانگی مثل کولر، یخچال، لباسشویی و …
- مورد استفاده در صنعت کشتیرانی
- ساخت وسایل نقلیه موتوری
- تولید تجهیزات صنعتی مثل دمنده، مکنده، آسیاب و …
- مورد استفاده در صنعت پتروشیمی، غذا و دارو، فولاد، نفت و گاز، کشاورزی، خودروسازی، فولاد و سیمان
- ساخت ربات ها
- کامیون ها و ماشین آلات صنعتی
- انواع بالاترها
- ساخت تجهیزات خنک کننده و تهویه
موارد کاربرد الکتروموتور
عواقب ناشی از انتخاب نادرست الکتروموتور
اگر می خواهید همه چیز درباره الکتروموتور را بدانید، بهتر است با عواقب استفاده از الکتروموتور نامناسب نیز آشنا شوید. در صورت انتخاب اشتباه موتورهای الکتریکی با مشکلات زیر مواجه خواهید شد.
- کاهش راندمان دستگاه
- کاهش یا افزایش ضریب توان راکتیو
- گرم شدن بیش از اندازه موتور و آسیب دیدن سیم پیچ ها
- عدم گشتاور کافی جهت استارت
- استهلاک و کاهش طول عمر موتور
دسته بندی انواع الکتروموتور بر اساس راندمان
انواع الکتروموتور با توجه به میزان بازده و راندمانی که دارند به شکل زیر دسته بندی می شوند.
- موتورهایی با 2 تا 6 قطب
- موتور با ولتاژ نامی تا هزار ولت
- الکتروموتور با توان 75 الی 375 کیلو وات
- موتورهای دائم کار یا S1
مقایسه الکتروموتورهای ac و dc
الکتروموتورهای AC و DC تفاوت هایی با یکدیگر دارند که پیش از انتخاب منبع تغذیه باید به آن ها توجه داشت. این تفاوت ها عبارتند از:
- موتور AC از جریان متناوب و موتور DC از جریان مستقیم استفاده می نماید.
- موتورهای AC از توان بالاتری برخوردار هستند و به همین دلیل بازدهی بیشتری دارند.
- موتور DC از سرعت و گشتاور دقیق تری بهره مند هستند.
- طول عمر موتورهای AC بسیار بالاتر از موتورهای DC است.
- موتورهای DC از قیمت بالاتری برخوردار می باشند.
برای آشنایی با تفاوت اینورتر و سافت استارتر به سایت پارتاک صنعت مراجعه نمایید.
بررسی مشخصات الکتروموتورهای سنکرون و آسنکرون
الکتروموتورهای سنکرون و آسنکرون از کاربردی ترین موتورهای الکتریکی مورد استفاده در صنایع مختلف هستند که از قابلیت های قابل توجهی بهره مند می باشند. مهم ترین مشخصات هر کدام از این موتورها به شرح زیر می باشند.
- الکتروموتور سنکرون:
- لغزش ندارد.
- برای چرخش اولیه به منبع تغذیه اضافه نیاز دارد.
- بازدهی مناسبی دارد.
- دارای براش و اسلیپ رینگ می باشد.
- سرعت آن از بار تاثیر نمی گیرد.
- الکتروموتور آسنکرون:
- لغزش دارد.
- به منبع تغذیه اضافه نیاز ندارد.
- بازدهی کمی دارد.
- فاقد براش و اسلیپ رینگ است.
- سرعت موتور با افزایش بار کم می شود.
انواع اتصالات الکتروموتور
دو روش ستاره و مثلث از انواع اتصالات الکتروموتور هستند. هر کدام از این اتصالات با توجه به شرایط موتور و جریان برق مورد استفاده قرار می گیرند. به طور کلی در روش ستاره اتصالات به صورت خطی بوده و در روش مثلث ابتدای هر کلاف به انتهای کلاف کناری متصل می شود.
انواع اتصالات الکتروموتور
اجزای الکتروموتور
الکتروموتور از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر کدام با هدف مشخصی در آن مورد استفاده قرار می گیرند. به طور کلی اجزای الکتروموتور عبارتند از:
- روتور (تامین کردن نیروی مکانیکی برای به حرکت درآوردن شفت)
- استاتور (پیشگیری از تلف انرژی)
- کموتاتور (تعویض کردن ورودی موتورهای مستقیم و متناوب)
- بلبرینگ (کم کردن میزان اصطکاک میان قطعات چرخنده)
- سیم پیچی (جریان برق در انواع قطب های مغناطیسی را کنترل می کند.)
- اجزای خارجی الکتروموتور (شفت، پروانه، بدنه و فریم خروجی)
معایب موتورهای الکتریکی
پیش از خرید و استفاده از الکتروموتورها بهتر است همه چیز درباره الکتروموتور و معایب آن را بشناسید. در این صورت می توانید روند تعمیر و نگهداری هوشمندانه ای را برای استفاده از آن انتخاب نمایید. مهم ترین معایب الکتروموتورها عبارتند از:
- مقاومت کم الکتروموتورها و سیم پیچی داخلی آن ها در برابر گرما، پیچیدگی و خوردگی
- گرمای بیش از اندازه الکتروموتورها که منجر به خرابی عایق آن ها می شود.
- اضافه بار الکتریکی در جریان داخلی الکتروموتور
- لرزش هنگام کار که می تواند باعث آسیب دیدگی الکتروموتور شود.
- جذب آلودگی که منجر به یاتاقان و کاهش طول عمر اجزای الکتروموتور می گردد.
نحوه تعمیر و نگهداری موتورهای الکتریکی
تعمیر و نگهداری اصولی از الکتروموتورها نقش بسیار زیادی در افزایش طول عمر و عملکرد آن ها دارد. از مهم ترین نکات نگهداری از الکتروموتورها می توان به موارد زیر اشاره داشت.
- انجام روغن کاری مناسب و به موقع
- پیشگیری از ارتعاشات بیش از اندازه
- جلوگیری از تلفات موتور الکتریکی
- مدیریت نمودن میزان رطوبت محیط
- سرویس اصولی در فاصله زمانی مشخص
عدم توجه به هر کدام از موارد فوق می تواند موجب بروز مشکل و آسیب دیدگی الکتروموتور شود. از طرفی عیب یابی الکتروموتور اولین نیاز تعمیر آن است. از رایج ترین دلایل تعمیر الکتروموتورها می توان موارد زیر را مورد توجه قرار داد.
- چالش رطوبت
- شل شدن انواع اتصالات موتور
- اختلال در میزان ولتاژ الکتروموتور
- خرابی یاتاقان
جهت عیب یابی الکتروموتور سه فاز و تک فاز و دلایل داغ شدن الکتروموتور می توانید از مشاوران پارتاک صنعت کمک بگیرید.
نحوه تعمیر و نگهداری موتورهای الکتریکی
مشخصات مهم در انتخاب الکتروموتور
موتور الکتریکی با توجه به نوع ولتاژ، توان، نحوه نصب و دور به انواع مختلفی دسته بندی می شود. به همین دلیل هنگام خرید آن باید همه چیز درباره الکتروموتور را مورد ارزیابی قرار دهید و سپس مناسب ترین الکتروموتور را خریداری نمایید. از مهم ترین مواردی که هنگام انتخاب الکتروموتور باید به آن توجه داشته باشید، عبارتند از:
- دمای محیط و هماهنگی آن با دمای استاندارد الکتروموتور
- ارتفاع از سطح دریا
- درجه بندی عایق دینام
- برق و جریان الکتریکی مورد نیاز دینام
- نوع جریان موتور
- جنس بدنه الکتروموتور
- ارزیابی سرعت و توان الکتروموتور
